Jak obecność rodziców wpływa na poziom bólu u dzieci podczas procedur medycznych?

Wyobraźcie sobie, że dzieci w szpitalach pediatrycznych mogą doświadczać średnio sześciu bolesnych procedur dziennie! To dużo, prawda? Codzienne procedury, takie jak wkłucia dożylne czy pobieranie krwi, są częścią życia szpitalnego wielu dzieci. Choć są one niezbędne, mogą być źródłem bólu i lęku. Ból i strach towarzyszy dzieciom również poza granicami szpitala, gdy muszą udać się na badania czy proste zabiegi, jak choćby pobieranie krwi, szczepienie czy wizyta u dentysty. Czasem nawet coś, co nam może jawić się jako bezbolesne i mało stresujące, dla dziecka może być dużym wyzwaniem.

Dobra wiadomość jest taka, że, jako rodzice, macie wspaniałe narzędzie do pomocy dziecku - was samych. Badania pokazują, że obecność rodzica/opiekuna przy dziecku podczas procedur medycznych może znacząco zmniejszyć jego odczucie bólu i stresu. Rola rodziców w trakcie takich zabiegów jest zatem nieoceniona. Co zatem możemy zrobić, by wykorzystać tę moc?

Co mówią badania?

Na początek, sprawdźmy, co nauka mówi na ten temat. Przegląd literatury (The Effect of Parental Presence on Pain Levels of Children During Invasive Procedures: A Systematic Review), który obejmował aż 248 artykułów, wykazał, że w większości przypadków obecność rodziców podczas procedur inwazyjnych zmniejszała poziom bólu u dzieci. W prawie 70%z tych badań wykazano, że obecność rodzica zmniejszała ból w sposób znaczący!

Gdy mamy w głowie już ten pierwszy krok, warto podjąć dodatkowe działania, by ten efekt obniżenia lęku i bólu u dziecka jeszcze bardziej wzmocnić. I tu mówimy o dwóch poziomach zaangażowania z proces leczenia dziecka.

Po pierwsze, jako bliscy małego pacjenta, możecie to wyzwanie podjąć sami, będąc przy swoich dzieciach, edukując się, jak im pomóc i pracując z nimi, by wyposażyć je w umiejętności radzenia sobie z wyzwaniami medycznymi. Po drugie, w wielu miejscach na świecie te działania odbywają się już na poziomie systemowym. Tzw. model opieki skoncentrowanej na rodzinie stawia rodziców w centrum uwagi razem z dzieckiem. Chodzi o to, aby rodzice byli aktywnie zaangażowani w proces leczenia, co pomaga utrzymać bliską więź rodzinną nawet w trudnych momentach. Obecność i wsparcie bliskich pomagają dziecku poczuć się bezpieczniej i spokojniej.

Skupmy się jednak dziś na tym pierwszym aspekcie działania.

Jak rodzice mogą pomóc dzieciom?

1. Bądźcie aktywni: Wasza aktywna (a zatem - nie tylko bierna) obecność podczas zabiegów może naprawdę pomóc małym pacjentom. Możecie rozmawiać z dzieckiem, aktywizować je, używać dystrakcji, technik relaksacyjnych, zabawek obniżających napięcie. Na bieżąco obserować wasze dziecko i dopasowywać działania do tego, co mu jest w danej chwili potrzebne. To rodzice znają swoje dzieci najbardziej i czasem medycy, choćby najcudowniejsi, nie będą w stanie wyłapać tych niunasów w zachowaniu waszego dziecka tak, jak wy. Jednak, jeśli nie wiecie, co możecie zrobić, by wesprzeć swoje dziecko – nie bójcie się pytać personelu medycznego o to, jak możecie się zaangażować. Połączenie waszych sił może zdziałać cuda!

2. Edukacja i wsparcie: Czytajcie, uczcie się i praktykujcie z dziećmi sposoby pomagania im w trudnych sytuacjach medycznych. Dowiedzcie się jak najwięcej na temat wyzwania, jakie czeka wasze dziecko i sposobów, jak wasza rodzina może sobie z tym poradzić. Ćwiczcie te sposoby i techniki na sobie, gdyż dzieci najskuteczniej uczą się przez modelowanie. Jeśli mama z tatą sobie poradzą, to ja też!

3. Współpraca z personelem: Szpitale, przychodnie i gabinety lekarskie/terapeutyczne powinny zachęcać do waszej obecności podczas zabiegów, także w sytuacjach nagłych. To nie tylko zwiększa komfort dziecka, ale również pomaga Wam zachować (lub odzyskać) spokój. I choć nadal bywa różnie, coraz więcej medyków jest otwarta na współpracę z rodzicami, bo widzi w tym prawdziwą wartość. Nie bójcie się pytać, rozmawiać, a gdy trzeba - walczyć o prawa waszych dzieci i wasze.

Jak widzicie, wasza obecność przy dziecku podczas procedur medycznych jest niezwykle ważna. Aktywne zaangażowanie i odpowiednia edukacja mogą znacząco poprawić doświadczenia waszego dziecka podczas hospitalizacji. Wspierajmy też model opieki skoncentrowanej na rodzinie, choćby oddolnie działając na rzecz jego wdrożenia i upowszechnienia – dzięki temu dzieci będą odczuwały mniej bólu i lęku, a proces leczenia stanie się bardziej przyjazny i efektywny.

Pamiętajcie, że wasza miłość i wsparcie są najlepszym lekarstwem dla waszych dzieci w trudnych chwilach!

‍

Źródło:

‍

Azak, M., Aksucu, G., & Çağlar, S. (2022). The Effect of Parental Presence on Pain Levels of Children During Invasive Procedures: A Systematic Review. Pain Management Nursing, 23(2022)

‍